2015

17.12.2015 r. „Arcydzieła architektury wykonane z plecionek - czyli o tym jak najlepsi architekci czerpią inspirację z tradycji”. Wykładowca: dr Jarosław Szewczyk Politechnika Białostocka

17 grudnia w auli Wydz.Prawa U w B liczna grupa słuchaczy wysłuchała wykładu dr inż.arch. Jarosława Szewczyka na powyższy temat. Wykład połączony z prezentacją multimedialną zapoznał nas z arcydziełami architektury wykonanej z plecionek. Na Podlasiu zachowała się dość duża liczba budynków wykonanych z nisko budżetowych konstrukcji czyli tzw. materiałów lokalnych jak : wiklina, słoma ,drzewo, glina. Powyższe materiały stosowane były na Podlasiu co najmniej od połowy XIX w do lat sześćdziesiątych XX wieku. Znaczna część tych obiektów jest użytkowana i pełni funkcję mieszkalną.

Budynki te mają ściany plecione i wylepiane gliną jest to tzw. konstrukcja strychulcowa. Budownictwo strychulcowe rozwinęło się w południowej i południowo-zachodniej częśći województwa podlaskiego zwłaszcza we wsi gminnej Rudka. Technika tego budownictwa polegała na tym, że po wypleceniu ścian zewnętrznych i wewnętrznych budynku oblepiano je dwustronnie wapienno cementową zaprawą murarską. Przestrzeń pustą pomiędzy ścianami wypełniano suchymi trocinami, słomą lub suchym węglem drzewnym. Na koniec starannie tynkowano te domy co pozwoliło im przetrwać do dziś.

Na wsiach techniką plecionek wykonywano chlewy , obory i inne obiekty gospodarcze.

Poza budownictwem z plecionek wykonywano również sprzęty użytkowe jak: kosze. łóżeczka dziecięce, pojemniki na drób, meble, ule ,naczynia ozdobne itp.

Arcydzieła architektury wykonane z plecionek w Polsce stanowią pierwowzór dla tego typu konstrukcji innym krajom. Przykładem tego były prezentowane na" Wystawie Expo 2010" w Szanghaju pawilony z Hiszpanii, Japonii , Chin i inne. Wykład podobał się słuchaczom, było szereg pytań na które odpowiedzi udzielił dr Jarosław Szewczyk.

Po wykładzie wystąpił Chór Mieszany im. St. Moniuszki pod dyrekcją prof. Jerzego Śródkowskiego.

Notatkę spisała Helena Kurza

Zdjęcia Irena Nikonowicz

W dniu 16 grudnia br. odbyło się spotkanie wigilijne słuchaczy UTW , w restauracji „Vanessa”. Wszystkich obecnych powitała pani prezes Krystyna Szner, składając życzenia świąteczne uczestnikom spotkania.

Dzieci z Przedszkola Samorządowego Nr 42 „Niezapominajka” w Białymstoku dostarczyły nam niezapomnianych wrażeń przedstawiając przepiękną pastorałkę. Wykonały ją z wielkim wdziękiem i zaangażowaniem. Podziwialiśmy okolicznościowe stroje, recytowane wierszyki , śpiew i taniec wszystkich dzieci.

Spotkanie uświetnił również chór studentów UTW, który pięknie zaśpiewał kilka kolęd. Uroczysty nastrój udzielił się wszystkim obecnym, którzy włączyli się do wspólnego śpiewania.

Swą obecnością zaszczycili nas kapelani: ks. dr Dariusz Wojtecki z AWSD w Białymstoku oraz ks. prot. mgr Andrzej Sacharczuk z Parafii św. Mikołaja Cudotwórcy w Białymstoku, którzy złożyli nam życzenia świąteczne i podzielili się opłatkiem.

Obsługa restauracji „Vanessa” przygotowała bardzo smaczne potrawy wigilijne m. in. : barszczyk z pasztecikiem, sałatki , ryby pieczone, wędzone i w galarecie, roladki, kutię, ciasto i napoje.

Spotkanie wigilijne upłynęło w bardzo miłej, rodzinnej atmosferze, zakończone wspólnym śpiewaniem kolęd.

Notatka : Maria Beręsewicz

Zdjęcia Maria Beręsiewicz i Jadwiga Kleszczewsk

Dnia 29.12.2015r słuchacze UTW wysłuchali wykładu na temat rosyjskich ikon metalowych w Muzeum Podlaskim. Wykład wygłosił pan P. Sawicki z Muzeum Ikon w Supraślu.

Ikona metalowa pojawiła się na Rusi wraz z przyjęciem przez nią chrześcijaństwa w 988r. Małe, wykonane z brązu krzyże i medaliony pojawiają się na początku X wieku. Inne wczesne przedmioty sakralne to dwustronne amulety zwane „zmijewkami”. Wykonywano je ze stopu miedzi, ołowiu, cyny, a czasami z metali szlachetnych-złota lub srebra. Ikona metalowa znalazła wielu zwolenników. Zadecydowały o tym jej małe rozmiary, pozwalające wiernemu na ciągłe z nią obcowanie oraz łatwość jej powielania. Technologia wytwarzania ikon metalowych gwatantowła niezmienność i dużą trwałość obrazu.

Za przełom w dziejach ikony metalowej uważa się wiek XVII, kiedy patriarcha Nikon wprowadził reformy w rosyjskim kościele prawosławnym np. w tym czasie przywrócono pisownię imienia Chrystusa oraz żegnania się trzema palcami (dwa pierwsze palce plus kciuk). Reformy Nikona spotęgowały niezadowolenie społeczne i w konsekwencji doprowadziły do rozłamu w Kościele prawosławnym. Obrońcy ”starej wiary” staroobrzędowcy przeciwstawiali się wszelkim reformom , a ikone metalową używają jako symbol swojej niezależności. Najważniejszym miejscem osiedlenia staroobrzędowców był rejon tzw. Pustelni Wygowskiej. Byli społecznością dobrze zorganizowaną i bogata. Proces komercjalizacji wystąpił jeszcze ostrzej w przypadku ikony metalowej. Ich produkcja sięgała setek tysięcy sztuk rocznie, co przyniosło staroobrzędowcom duże zyski. Głównym atutem ikon metalowych, mający niewątpliwie wpływ na ich popularność była niska cena z porównaniu z ikonami malowanymi na drewnie oraz dobra ich jakość.

Główne typy ikon metalowych:

• krzyż (Chrystus na krzyżu nie był ukazany jako męczennik, lecz jako Zbawiciel)
• Pantokrator ( Jezus ukazany był albo w pełnej postaci siedzący na tronie, albo w popiersiu
• Ikony składane ( zbudowane były z dwóch –dyptyk, trzech-tryptyk, czterech paneli-poliptyk połączonych ze sobą zawiasami
• plakiety – występujące w postaci krzyży, plakiet i ikon składanych.

W wielu ikonach metalowych szczególnie składanych pojawiają się dodatkowo elementy zdobnicze ( rajskie owoce, motywy roślinne, wzory geometryczne). Warto jednak pamiętać, że styl i forma nie zmieniały się radykalnie z nastanie nowego wieku.

Ikona jako obraz o treści religijnej zostaje adoptowana w początkowym okresie chrześcijaństwa i od tego czasu odgrywa niebagatelna rolę w integracji kościoła i w krzewieniu wiary. Jest ważnym ogniwem historii i kultury rosyjskiej. Towarzyszy wiernym w domu i w kościele.

Tekst Maria Makal

Zdjęcia Irena Nikonowicz Maria Makal (sekcja foto)